Tết Thanh Minh – Tảo mộ cuối năm 2021 vào ngày nào?
Tảo mộ cuối năm 2021 vào ngày nào
Tảo mộ cuối năm còn được gọi là Tiết thanh minh – đây là một dịp đặc biệt để dành riêng cho con cháu thể hiện những tấm lòng tri ân của mình đối với ông bà tổ tiên. Đây cũng là một dịp rất tốt để bắt đầu du xuân kèm theo các hoạt động khác.
Tảo mộ cuối năm 2021 sẽ rơi vào ngày nào
Theo lịch chuẩn thì tảo mộ cuối năm hay được gọi là Tiết thanh minh sẽ rơi vào ngày 4 tháng 4 của năm dương lịch và rơi vào ngày 23 tháng 2 năm âm lịch. Đây còn là chủ nhật đầu tiên của tháng tư, việc rơi vào chủ nhật sẽ giúp cho mọi người trong gia đình có thể sắp xếp mọi công việc của mình để đi tảo mộ cũng như dễ dàng tham gia các hoạt động của mình.
Ngày tiết thanh minh mỗi năm rất có thể sẽ bị thay đổi vài ngày và không có tính cố định. Tuy nhiên, theo quy ước thì cứ sau ngày lập xuân 45 ngày sẽ là ngày tiết thanh minh. Ngày này xuất hiện trong quá trình làm ra lịch của các nước trong khu vực Á Đông bởi vì chịu các ảnh hưởng từ nền văn hóa từ thời Trung hoax a xưa.
Tiết thanh minh là một trong 24 tiết khí có trong bộ lịch của người dân Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Bắc Triều. Nhiều người vẫn còn đang nhầm tưởng đây là lịch của người Trung hoa hay người Việt xa xưa theo chu kỳ của mặt trăng. Tuy nhiên, loại lịch này được tính theo chu kỳ của mặt trời và được kết hợp theo lịch âm dương.
Theo đó, người tính lịch sẽ dựa vào kinh độ của Mặt trời tính từ lúc điểm xuân phân. Lúc này, thời gian để diễn ra ngày Thanh Minh là một góc 15 độ. Đây cũng là một cách tính theo hệ mặt trời hoặc dương lịch, kèm theo đó sẽ là thay đổi theo mỗi năm.
Cho dù xuất phát từ văn hóa trung hoa tuy nhiên vào mỗi thời kỳ thì tiết thanh minh hay lễ tảo mộ sẽ có những hoạt động cũng như phong tục riêng tùy theo địa phương vùng miền.
Nguồn gốc lịch sử của Tiết thanh minh
Theo lịch sử có sao chép, vua Văn công của nước Tấn lúc này mới ghi lại những lúc bình loạn phải bỏ nước đi, hết nước rồi đến nước Sở. Vậy đó, một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi bèn lập kế hoạch để giúp đỡ vua.
Trong lúc di chuyển khó khăn, Giới Tử Thôi phải hy sinh cắt một miếng thịt mình (thịt đùi) để nấu rồi nâng lên cho vua khi thấy cạn kiệt lương thực. Vua ăn xong mới biết vì sao có miếng thịt đó, nên vô cùng cảm động.
Giới Tử Thôi theo phò vua suốt 19 năm, trải qua bao gian truân và nguy hiểm. Khi Tấn Văn Công trở lại những ngôi báu, quay trở lại làm vua nước Tấn và phong thưởng cho ai có công. Nhưng vua lại quên mất công lao của Giới Tử Thôi và Giới Tử Thôi cũng không trách được, vì ông cho rằng đó là nghĩa vụ của mình nên đưa mẹ già vào núi Điền Sơn ở ẩn.
Về sau, vua mới chợt nhớ đến công lao của Giới Tử Thôi, nên cho người đi tìm nhưng vua không chịu rời Điền Sơn ra lĩnh vực. Vì thế, vua hạ lệnh đốt rừng để gây sức ép cho anh ta xuất hiện nhưng lại vô tình thiêu đốt cả hai mẹ con Giới Tử Thôi.
Thương xót, vua quyết định miếu thờ hạ cho dân chúng lúc này và lệnh phải kiêng lửa trong 3 ngày tức từ ngày 3/3 đến ngày 5/3 âm lịch mỗi năm và chỉ ăn đồ nguội để tưởng niệm Giới tử thôi. Sự kiện này còn được dân gian truyền tụng là tết hàn thực – tức chỉ ăn đồ nguội và một ngày nằm trong tiết thanh minh để nhớ ơn và ghi công các bậc tiền nhân đã khuất.
Khi Tết hàn thực được chuyển đến trong văn hóa nước ta, thành thời Lý nó đã được thay đổi và mang thêm một số phương tiện truyền thông văn hóa hệ thống của người Việt hơn. Cụ thể, vào ngày này, người Việt vẫn nấu nướng bình thường và dùng bánh trôi để ăn. Có lẽ vì thế, Tết hàn thực của người Việt còn được gọi là Tết bánh trôi.
Ngoài ra, vào dịp này, những người thân trong gia đình sẽ tổ chức họp mặt, làm lễ tảo mộ, thăm viếng và dọn cỏ hoặc đắp đất lên mộ. Sau đó, người nhà tiến hành lễ mời những người khuất phục về nhà dùng cơm với cháu. Đặc biệt, các lễ vật cũng nên tham khảo kỹ lưỡng để thể hiện lòng biết ơn và tưởng tượng với người đã mất.
Phong tục tảo mộ trong ngày Tiết thanh minh
Cứ mỗi lần đến tiết thanh minh, dù ai đi đâu về đâu thì cũng đều dành chút thời gian cho người thân của mình đi tảo mộ và tổng hợp bên cơm gia đình. Vì thế, tục tảo mộ ngày Tết thanh minh diễn ra tấp nập và sôi nổi không thua kém những gì cuối năm đi tảo mộ.
Người nhà sẽ bổ sung thêm đất hoặc sửa lại ngôi mộ sao cho sạch sẽ, đầy đặn và loại bỏ hết cỏ dại, những cây cối mọc hoang um tùm trên mộ, Điều này sẽ hạn chế được những con thú vào đây để làm tổ, theo tâm linh sẽ làm ảnh hưởng đến linh hồn của người khuất theo yếu tố tâm linh. Sau khi dọn dẹp, tảo mộ sẽ đặt thêm bó hoa, vài nén hương và vàng mã để gửi cho những người khuất.
Không những thế, với một số gia đình người Việt còn lệ làm bánh trôi, bánh chay để hương trên bàn thờ tổ tiên. Cuối cùng, họ sẽ quay quần bên nhau để cùng thưởng thức hương vị đậm đặc của món bánh sau khi cúng sẽ cho các con cháu ăn để hưởng lộc.
Nhiều người vẫn hay nhầm lẫn giữa hai khái niệm “tiết thanh minh” và “tết thanh minh” và tưởng rằng hai từ này đều là một. Nhưng thật ra họ mang ý nghĩa khác nhau. Tiết thanh minh là tiết khí thứ 5 trong tất cả tiết khí của một năm theo lịch cổ. Đây chính là khoảng thời gian giao nhau giữa mùa xuân và mùa hạ. Còn tết thanh minh là một lễ cụ thể trong cả khoảng thời gian của thanh minh.
Tết hàn thực có phải là tết thanh minh hay không
Ngoài tiết thanh minh và tết thanh minh, mọi người cũng hay bị nhầm lẫn giữa tết thanh minh và tết hàn thực. Như đã nói ở trên thì tết thanh minh nằm trong tiết thanh minh và thường rơi vào khoảng đầu tháng 4. tết thanh minh là ngày mọi người họp lại để đi tảo mộ và du xuân.
Trong khi tết hàn thực lại là ngày 3/3 âm lịch. Một vài năm, âm thanh và ngày dương trùng nhau giữa tết thanh minh và tết hàn thực khiến nhiều người nghĩ hai ngày là một. Trong ngày tết hàn thực, mọi người sẽ ăn các món lạnh như bánh trôi, bánh chay.
Nhưng một số người chỉ ăn tết hàn thực và thường tổ chức tết thanh minh vào cuối năm và gần tết nguyên đán. Vì liên tục phổ biến nhất của tết thanh minh là đi tảo mộ, mọi người cũng thường làm trước tết nguyên chất để ông có mồ mả đẹp trước năm mới.
Tiết thanh minh nên cúng gì sau khi đi tảo mộ
Ngoài công việc tìm kiếm, lễ cúng hay trang bị cũng là một phần quan trọng được nhiều người coi trọng. Để cúng tiết thanh minh sau khi đi tảo mộ, mọi người trong nhà sẽ cùng nhau đi chợ mua sắm và chuẩn bị các món ăn.
Có nhiều ý kiến phản hồi về Tết Thanh minh, lễ chay hay lễ mặn. Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian thì Tết Thanh minh nên tổ chức lễ chay. Những mâm cỗ chay ngày này thường có bánh trái, xôi chè, bánh trái, chai nước, bơ, muối gạo… những món ăn này theo tín ngưỡng cũng như cầu nguyện cho người đã khuất sớm được siêu thoát.
Xôi, chè được nấu từ nếp, có những gói bánh chưng. Cây lúa, hạt gạo được xem như biểu tượng của nền văn minh lúa nước, là thức ăn chính của người Việt. Vì vậy, lợi ích cũng muốn dâng lên những gì tinh túy của trời đất, công sức lao động sau một năm miệt mài của những người sống.
Tuy nhiên, mỗi gia đình có thể linh hoạt theo phong tục cũng như thói quen từ địa phương. Mâm cũng cũng có thể chuẩn bị đơn giản như một bữa cơm bình thường chứ không nhất thiết phải khoa trương hay làm thành tiệc linh đình.
Những việc cần chuẩn bị khi đi tảo mộ trong dịp Tiết thanh minh
Thông thường việc mua sắm lễ tết thanh minh sẽ cần chuẩn bị sớm trước 1 – 2 ngày thường có tục đi tảo mộ, lễ hội ngoài đạo mộ từ sáng sớm. Trong đó, lễ mua sắm tết thanh minh cần chuẩn bị phần lễ như sau:
Một bộ tam sinh: Bộ tam sinh dùng để tế trong các đại lễ ngày xưa là ba con vật: bò, heo, dê. Tuy nhiên, hiện nay tùy theo phong tục tập quán của địa phương ở đâu và hoàn cảnh gia đình mà có thể chuẩn bị lễ này hay không
Một số món ăn tùy theo điều kiện mỗi nhà nhưng nên là đồ chay, hoặc nếu cúng đồ mặn thì có thể chọn chân giò, gà luộc hoặc một khoanh giò nạc.
Gia chủ có thể sắp xếp đồ đạc vào một mâm chung, sau đó đốt 3 cây nhang, đèn và vái 3 lần để tỏ lòng thành kính với quan thổ địa rồi mới mời ông bà tổ tiên trở về nhà mình và đọc bài vái cho tết thanh minh.
Trong khi chờ hương tàn ở nơi thờ thần linh, mọi người trong gia đình sẽ ra khu lăng mộ của gia đình để hương thơm và xin phép ông bà cho phép mình dọn dẹp. Sau khi lễ tổng kết hoàn thành, mọi người mới bắt đầu sửa sang, dọn dẹp. Khi hương đã cháy được 2/3 thì mọi người có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về
Sau khi tảo mộ về nhà
Gia chủ cần dọn dẹp sẽ làm nhà cửa và bàn thờ gia tiên. Mọi người nên chuẩn bị mâm cúng ở nhà sẵn để. Sau đó đốt hương và khấn vái theo tục lệ. Quan trọng chính là phải thành tâm và trang trọng khi làm lễ để thể hiện lòng thành kính với gia tiên của bà.
Tiết thanh minh được xem là ngày tảo mộ tuy nhiên vẫn có một số điều kiêng kỵ sau: tránh thắp nhang đi cúng ở những nơi vắng vẻ. Không đi phá hoại cây cảnh hoặc mộ xung quanh. Không dẫm đạp lên mộ của người khác. Không phá hoại đồ thờ cúng của người khác. Hạn chế cười đùa và chụp ảnh trước mộ. Tránh không nên đi tảo mộ vào chiều tối hoặc về đêm.
