Lễ cúng Mụ, cúng đầy tháng ở ba miền Bắc Trung Nam

Tục  cúng đầy tháng ở nước ta được duy trì từ hàng ngàn năm nay. Dù cho có sự thay đổi về thời gian cũng không ảnh hưởng đến tục lệ này. Ở mọi vùng miền trên đất nước nó là một truyền thống văn hóa tốt đẹp vẫn được duy trì.

Tục cúng đầy tháng cho bé được hiểu là lễ cúng đánh dấu bé đã được một tháng tuổi tính từ khi bé chào đời. Nên nhớ dựa trên lịch âm chứ không phải là lịch dương. Đối với bé trai cúng sớm hơn một ngày, bé gái cúng sớm hơn hai ngày theo nguyên tắc “gái hơn hai trai hơn một” so với ngày được tròn tháng.

Tương truyền có các vị Đức ông và các Mụ bà phụ trách việc phù hộ nâng đỡ mẹ và bé từ khi thai nghén cho đến khi bé sanh ra đời. Các vị này theo gót phù hộ cho trẻ tới tận năm 12 tuổi mới dứt căn nợ. Nên những vị này có vai trò đặc biệt quan trọng trong giai đoạn đầu đời của trẻ.

Đứa bé sinh ra được lành lặn, khỏe mạnh đến gia đình bạn và cho bé được chào đời một cách bình an. Nên không thể bỏ qua công ơn của chư vị thần linh.

Vào ngày này gia đình phải chuẩn bị những lễ vật dâng lên cho Đức Ông cùng 13 bà Mụ. Trong đó có 1 bà Chúa cai quản mọi việc và 12 bà Mụ trông coi việc tạo hình hài che chở bảo bọc đứa trẻ được bình an.

Có thờ có thiêng, mới được thần linh chứng giám lòng thành tiếp tục phù hộ cho con bạn được bình an nhiều may mắn.

Cúng đầy tháng là nghi lễ đánh dấu sự xuất hiện của bé cũng là mốt quan trọng trong những bước đầu đời của trẻ. Đây là quan niệm của người Việt được lưu truyền từ xưa đến nay. Trong lễ cúng đầy tháng, các bậc cha mẹ sẽ cúng cáo trời đất, tổ tiên chính thức đặt tên cho trẻ sơ sinh và nguyện cầu phúc lành cho trẻ khỏe mạnh, chóng lớn.

Nguồn gốc lễ cúng đầy tháng

Khi nói về nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng, ở mỗi nơi sẽ lưu truyền những câu chuyện khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết đều là những câu chuyện nói về các bà Mụ và Đức ông, đồng thời cũng là nghi lễ đánh dấu sự hiện diện của một thành viên mới trong gia đình.

Câu chuyện thường được người xưa truyền tai nhau về tục này đó là: Mỗi đứa trẻ sinh ra đều do các vị Đại Tiên (Bà Chúa Đầu thai) hay còn gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Mụ Bà sẽ nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… Vì vậy việc đứa trẻ xấu hay đẹp cũng do tay các Bà Mụ nặn ra. Khi bé yêu tròn một tháng và khỏe mạnh, cha mẹ phải thực hiện nghi lễ cúng đầy tháng nhằm tạ ơn Bà Mụ và Đức ông đã ban đứa trẻ cho gia đình và giúp mẹ tròn con vuông.

Ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng

Nghi lễ cúng đầy tháng mang đậm nét văn hóa truyền thống của dân tộc Việt được lưu truyền từ xưa tới nay. Ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng cho bé rất quan trọng vì đó là nghi thức đánh dấu sự có mặt của thành viên mới trong gia đình.

Kết thúc hành trình thiêng liêng của người mẹ mang trong mình một sinh linh bé bỏng cưu mang suốt chín tháng mười ngày, sau đó vượt qua cơn đau “ thập tử nhất sinh”  để rồi hạnh phúc vỡ òa khi được nghe tiếng khóc chào đời của con.
Cùng đồng hành suốt khoảng thời gian dài ấy chính là người chồng, ông bà bố mẹ và song hành mang ý nghĩa tâm linh chính là tâm niệm theo dân gian có sự đỡ đầu, sự phù hộ độ trì của tổ tiên và nhất là 12 bà mụ, 1 bà Chúa Thiên Thai Và 3 Đức Ông để mẹ tròn con vuông.

Vì thế thường sẽ tổ chức lễ đầy tháng cho bé với ý nghĩa không chỉ khẳng định sự hiện hữu của một con người hay một thành viên mới trong xã hội, mà còn khẳng định vai trò của gia đình và xã hội đối với thành viên mới, thế hệ mới, sự cảm tạ, lòng biết ơn đối với những vị thần lình thầm phù hộ gia đình.

Cúng mụ đầy tháng cho bé trai, bé gái vào ngày nào là đúng chuẩn?

Hiện tại lễ cúng mụ đầy tháng cho bé trai, bé gái vẫn khá phổ biến ở nhiều vùng tại nước ta nhưng mỗi vùng miền lại có cách tính ngày để làm lễ cúng khác nhau. Đó là do sự lưu truyền từ xưa hoặc cũng vì nhiều lý do khác mà dẫn tới sự khác biệt. Nhưng có một điều chung vẫn được duy trì cho tới ngày nay đó chính là ngày cúng mụ cho bé trai khi đầy tháng chỉ tính theo lịch âm, chứ không tính theo lịch dương.

Cách tính ngày sẽ có sự thay đổi khi một số vùng có quan niệm là bé sinh vào ngày nào thì đúng ngày đó tháng sau là ngày đầy tháng (không kể tháng đó có thiếu hay đủ). Chẳng hạn như bé sinh vào ngày 14 tháng 11 âm lịch thì đến 14 tháng 12 sẽ là đầy tháng của bé, bất kể tháng 11 âm có đủ 30 ngày hoặc thiếu chỉ có 29 ngày.

Còn một số vùng lại có cách tính ngày là bé trai sẽ lùi đi 1, có nghĩa là ngày cúng mụ đầy tháng sẽ lùi lại 1 ngày so với ngày bé chào đời. Ví dụ bé chào đời vào ngày 10 tháng 4 âm lịch thì đến ngày 9 tháng 5 âm lịch là ngày phải cúng lễ đầy tháng.

Sự khác biệt này cũng không quá đặc biệt và nó hoàn toàn cũng không làm ảnh hưởng tới lễ cúng. Chỉ cần gia đình chọn cách tính thích hợp, tìm ngày phù hợp để làm lễ cúng mụ đầy tháng cho bé là được. Với những gia đình cẩn thận thì có thể nhờ những người có kinh nghiệm hoặc thầy bói, thầy phong thủy xem giúp.

Bởi ngoài việc xem ngày để làm lễ cúng mụ thì còn cần phải chọn được giờ cúng phải cho đúng giờ đẹp, hợp với tuổi và mệnh của bé. Thông thường lễ cúng mụ đầy tháng cho bé trai sẽ được làm vào buổi sáng, còn nếu giờ không phù hợp thì có thể chuyển sang làm vào đầu buổi chiều.

Hiện tại nhiều gia đình chọn ngày để làm lễ cúng mụ đầy tháng cho bé trai còn xem có phù hợp với thời gian mình dự định mời khách hay không? Vì đây là dịp quan trọng để giới thiệu bé với mọi người nên nhiều gia đình còn mời thêm bạn bè, họ hàng tới dự lễ và chúc phúc cho bé. Do đó mà mỗi gia đình có thể lựa chọn ngày và cách tính sao cho hợp lý nhất.

Chuẩn bị đồ cúng mụ đầy tháng cho bé trai, bé gái cần có những gì?

Theo những tài liệu từ xưa ghi lại thì mâm cúng mụ đầy tháng cho bé trai, bé gái cần phải sắm sửa rất nhiều lễ vật. Các lễ vật này là biểu hiện rõ nét nhất cho tấm lòng thành của gia chủ dâng lên 13 bà mụ nên tuyệt đối cần phải cẩn thận khi chọn lựa, mua sắm.

Không giống như các lễ cúng khác, mâm cúng mụ đầy tháng sẽ được chia thành 3 lễ chính và căn cứ vào đó gia chủ cần sắm đủ những lễ vật sau:

• Lễ mặn
• 1 chai rượu lễ trắng (có thể đổi thành rượu nếp)
• 1 chén cơm trắng
• 1 con gà trống luộc (có nhiều vùng sẽ thay bằng ngan luộc hoặc vịt luộc) đã được buộc cánh tiên, trên miệng ngậm hoa hồng và toàn thân có màu vàng óng
• 13 đĩa thịt lợn quay trong đó có 1 đĩa to và 12 đĩa nhỏ
• 1 mâm cơm với các món ăn truyền thống của người Việt như bánh chưng, nem rán, giò chả, canh măng, rau xào…hoặc món đặc sản của vùng miền đó. Món ăn trong mâm cơm có thể linh hoạt thay đổi.
• Lễ ngọt
• 1 đĩa đựng bánh kẹo to và 12 đĩa đựng bánh kẹo nhỏ (nên chọn loại bánh kẹo có nhiều màu sắc)
• 1 phẩm oản to và 12 phẩm oản nhỏ (thường chọn phẩm oản có màu đỏ)
• 1 đĩa xôi to và 12 đĩa xôi bé (mọi người thường chọn cúng xôi gấc cho có màu đỏ đẹp nhưng bạn cũng có thể chọn loại xôi khác)
• 1 bát chè đậu trắng to và 12 bát nhỏ (vì là bé trai nên khi cúng mụ đầy tháng chỉ được cúng chè đậu trắng. Bởi điều này có liên quan đến quan niệm dân gian về sự đỗ đạt, thành công cho bé trên con đường học vấn và sự nghiệp)
• 1 chén cháo trắng to và 12 chén nhỏ
• Lễ khác
• 3 – 5 bộ tiền vàng mã
• Đĩa đựng trầu cau đã được têm thành hình cánh phượng với 1 miếng to và 12 miếng bé
• 1 bình hoa tươi
• 1 cốc nước trắng to và 12 chén nước trắng nhỏ
• Y phục mũ hài cỡ lớn 1 bộ dành cho bà mụ chúa và 12 bộ y phục cỡ nhỏ dành cho 12 bà mụ
• 13 bộ bát, đũa, thìa có màu sắc đẹp và hoa văn sặc sỡ
• 1 bó nhang (hương)
• 1 bình trà đã được pha sẵn (hoặc rót ra 13 chén trà)
• 1 đĩa đựng chung cả muối và gạo
• Nến 1 đôi (dùng nến cốc hoặc nến cây đều được)
• Đĩa trái cây với 5 loại có màu sắc, kích cỡ khác nhau (có thể chọn trái cây theo mùa hoặc chọn trái cây là đặc sản của vùng)
• Chuẩn bị 13 con tôm/ cua hoặc ốc còn sống (có thể thay bằng hấp chín) trong đó có 1 con to và 12 con bé
• 1 cốc đựng gạo để thay cho bát hương

Cần nhớ thêm vị trí bàn lễ cúng phía Đông tay phải để bình hoa phía Tây tay trái bạn sẽ để mâm quả theo nguyên tắc Đông bình Tây quả trên bàn cúng nhé.

Ngoài các lễ vật trên thì tùy theo điều kiện tài chính mà gia đình có thể sắm thêm một số lễ vật khác để dâng lên mâm cúng mụ đầy tháng cho bé trai. Các lễ vật thường được mọi người chọn lựa đó là thuốc lá, bánh ngọt, bia, nước ngọt…Dù chọn lễ vật như thế nào thì gia chủ cần phải đảm bảo về mặt hình thức không bị trầy xước, còn về mặt chất lượng thì không có hiện tượng ôi mốc, bốc mùi thiu.

Vì lễ vật dâng lên cúng là biểu hiện rõ nhất cho tấm lòng thành của cha mẹ bé trai dâng lên các bà mụ. Nếu để xảy ra sự cố thì quả thật không hay chút nào, nhất là vào ngày trọng đại đầu tiên trong cuộc đời của bé.

Không cúng đầy tháng có sao không?

Theo như quan niệm cúng đầy tháng cho bé là lời cảm ơn, cảm tạ đến các vị thần linh đem đến thế giới một em bé khỏe mạnh. Không chỉ vậy đây cũng là dịp để báo với ông bà, tổ tiên những người đã khuất về sự hiện diện của thành viên mới trong nhà. Lễ cúng đầy tháng cũng là dịp để giới thiệu em bé với những người thân, họ hàng gần xa được biết.

Ngoài ra lễ cúng đầy tháng còn được xem là cúng xin tên cho bé. Thông qua hình thức khấn xin đặt tên và gieo xu sấp ngửa để được chấp thuận tên đó hay không.

Nên đối với lễ cúng đầy tháng cho con mình, các bạn nên thực hiện. Dù không phải hình thức ép buộc nhưng lại là một phong tục dân gian truyền thống mà các bạn không nên làm trái.

Một số điểm khác biệt trong lễ cúng đầy tháng ở ba miền Bắc Trung Nam

Đất nước ta trải dài từ Bắc vào mang, mang theo dấu ấn văn háo tín ngưỡng khác biệt ở mỗi vùng miền. Mỗi nơi có một đặc trưng thờ cúng riêng không giống nhau hoàn toàn. Bởi vậy nghi lễ đầy tháng cũng có đôi nét khác biệt.

Về xôi cúng người miền Bắc sử dụng xôi vò đậu xanh. Trong khi người miền Nam sử dụng xôi gấc, và người miền Trung cúng xôi đậu xanh.

Về bộ tam sên thường người miền Bắc và Nam sẽ luộc chín. Còn người miền trung có thể để sống, một số nơi cúng thêm cua ốc sống thả phóng sanh sau khi cúng xong.

Đối với gà vịt dâng cúng, người miền Bắc thường dùng gà trống luộc. Người miền Trung đa phần dùng vịt. Còn người miền Nam dùng gà hoặc vịt đều được, có nơi cúng cả vịt quay.

Ở cả ba miền đều có thói quen sau khi cúng xong người nhà sẽ tặng quà, tặng tiền lì xì, gửi lời chúc cho bé.

Cách chuẩn bị đồ cúng mụ đầy tháng bé gái, bé trai đầy đủ

Đối với những người mới lần đầu làm cha mẹ chưa có kinh nghiệm trong việc mua sắm đồ lễ thì công việc chuẩn bị đồ cúng mụ đầy tháng quả là điều khó khăn. Từ việc lên danh sách cẩn thận cho tới việc đi mua sắm đồ đều cần phải có sự chỉnh chu, cẩn thận. Những người quá bận rộn công việc lại không có sự giúp đỡ của ông bà, người lớn tuổi trong nhà thì sẽ càng thêm phần vất vả.

Đặt dịch vụ mâm cúng đầy tháng tại ba miền Bắc Trung Nam

Những lễ vật cần sắm trong mâm cúng đầy tháng khi đi mua sắm phải tốn nhiều thời gian, công sức hơn. Đối với cha mẹ không có quá nhiều thời gian rảnh hoặc không có kinh nghiệm trong việc mua sắm thì điều này quả là hơi chật vật.

Việc cúng đầy tháng cho bé tại ba miền Bắc Trung Nam là nghi lễ quan trọng trong cuộc đời không thể làm qua loa. Bạn đừng quá lo lắng, hiện nay có rất nhiều dịch vụ cung cấp mâm cúng trọn gói nhanh chóng làm giảm áp lực cho khách hàng mỗi lần có dịp cúng kiếng. Được đa phần các bậc phụ huynh đánh giá cao bởi sự tiện lợi và khả năng giải quyết vấn đề nhanh chóng.

Dịch vụ Đồ Cúng Nhân Tâm là đơn vị cung cấp các mâm cúng trọn gói đầy đủ chi tiết. Các mâm cúng thường có trong văn hóa thờ cúng người Việt chúng tôi cung cấp như cúng Mụ cho bé, cúng khai trương, cúng rằm, cúng cô hồn, cúng nhà, cúng xe, cúng đất, cúng ông Táo Thổ Địa Thần Tài, …

Bạn sẽ không phải quay cuồng đi mua sắm chuẩn bị chỉ cần liên hệ đặt hàng. Tới ngày cúng sẽ có nhân viên tới tận nhà bày trí mâm và hướng dẫn cúng chi tiết. Cung cấp sẵn văn khấn thành tâm cho bạn tham khảo. Vậy là buổi cúng quan trọng đã trở nên nhẹ nhàng và dễ dàng hơn, chi phí lại quá dễ chịu với túi tiền gia đình. Nếu có nhu cầu hãy liên hệ ngay cho chúng tôi.

Thấu hiểu được tầm quan trọng của lễ cúng mụ đầy tháng cho bé trai của nhiều gia đình và để giải quyết được vấn đề liên quan đến việc chuẩn bị các lễ vật trong mâm cúng thì Đồ Cúng Nhân Tâm đã cung cấp dịch vụ mâm cúng trọn gói. Khách hàng sẽ tiết kiệm được rất nhiều công sức, thời gian và cả chi phí nữa khi đặt dịch vụ này.

Mọi yêu cầu của bạn về mâm cúng đều sẽ được đáp ứng nhanh chóng, đúng theo giờ hẹn với cam kết đảm bảo về hình thức và chất lượng. Khi giao tới nhà nhân viên của Đồ Cúng Nhân Tâm còn bày biện chu đáo, đẹp mắt nên gia chủ sẽ không phải mất công sức để bày biện nữa.

Mức giá thành cho mâm cúng mụ đầy tháng bé trai của Đồ Cúng Nhân Tâm rất phải chăng nên bạn sẽ không phải quá lo lắng tới vấn đề kinh tế.

Hãy liên hệ ngay với Đồ Cúng Nhân Tâm để nhận được tư vấn rõ hơn cũng như chuẩn bị thật tốt mâm cúng mụ đầy tháng bé trai theo đúng phong tục.