Lễ cúng tất niên là một trong những lễ cúng quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam. Lễ cúng này được thực hiện vào cuối năm để tạ ơn trời đất, tổ tiên, thần linh đã che chở, phù hộ cho gia đình trong suốt một năm qua.
Vậy, cúng tất niên nên được thực hiện trong nhà hay ngoài sân? Đây là câu hỏi được nhiều người thắc mắc. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về ý nghĩa của lễ cúng tất niên và các vị thần linh được thờ cúng trong lễ cúng này.
Nội Dung Chính
Ý nghĩa của lễ cúng tất niên
Lễ cúng tất niên có ý nghĩa là tạ ơn trời đất, tổ tiên, thần linh đã che chở, phù hộ cho gia đình trong suốt một năm qua. Lễ cúng này cũng là dịp để gia đình sum họp, đoàn viên, chia sẻ những niềm vui và nỗi buồn trong năm qua.
Trong lễ cúng tất niên, người Việt Nam thường thờ cúng các vị thần linh sau:
- Thổ công: Vị thần cai quản đất đai, nhà cửa của gia đình.
- Tiền chủ, hậu chủ: Vị thần cai quản ngôi nhà.
- Thổ địa, thổ thần: Vị thần cai quản vùng đất nơi gia đình sinh sống.
- Thiên đình, địa phủ, nhân gian: Các vị thần cai quản thiên đình, địa phủ, nhân gian.
Cúng tất niên trong nhà hay ngoài sân là chuẩn tâm linh?
Cúng tất niên trong nhà
Theo phong tục truyền thống, lễ cúng tất niên thường được thực hiện trong nhà. Mâm cúng tất niên trong nhà thường có các món ăn truyền thống như:
- Xôi gấc: Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, sung túc.
- Cỗ mặn: Gồm các món ăn như thịt gà, thịt lợn, cá, rau củ,…
- Mâm ngũ quả: Gồm 5 loại quả khác nhau, tượng trưng cho ngũ phúc: phúc, lộc, thọ, an, khang.
Cúng tất niên ngoài sân
Ngoài việc cúng tất niên trong nhà, nhiều gia đình cũng thực hiện lễ cúng tất niên ngoài sân. Mục đích của việc cúng tất niên ngoài sân là để tạ ơn trời đất, thần linh đã che chở, phù hộ cho gia đình trong suốt một năm qua.
Mâm cúng tất niên ngoài sân thường có các món ăn như:
- Cỗ chay: Gồm các món ăn như xôi, chè, bánh kẹo,…
- Trái cây: Gồm các loại trái cây như chuối, bưởi, cam, quýt,…
- Hương hoa: Để dâng lên trời đất, thần linh.
Lựa chọn vị trí cúng tất niên trong nhà hay ngoài sân
Vị trí cúng tất niên trong nhà hay ngoài sân là một yếu tố quan trọng cần được lưu ý. Theo phong thủy, vị trí cúng tất niên nên là nơi sạch sẽ, trang nghiêm, thoáng mát.
Nếu cúng tất niên trong nhà, bàn thờ gia tiên là nơi thích hợp nhất để đặt mâm cúng. Nếu cúng tất niên ngoài sân, gia chủ nên chọn một vị trí sạch sẽ, thoáng mát, tránh những nơi có đường đi qua.
Một số lưu ý khi cúng tất niên
- Thời gian cúng tất niên: Lễ cúng tất niên thường được thực hiện vào chiều tối ngày 30 tháng Chạp.
- Mâm cúng tất niên: Mâm cúng tất niên cần được chuẩn bị đầy đủ, chu đáo, thể hiện tấm lòng thành kính của gia chủ.
- Trang phục khi cúng tất niên: Gia chủ nên mặc trang phục lịch sự, trang nhã khi cúng tất niên.
- Thời gian cúng tất niên: Lễ cúng tất niên thường được thực hiện vào chiều tối ngày 30 tháng Chạp. Đây là thời điểm cuối năm, khi mọi người đã hoàn thành công việc và chuẩn bị đón năm mới.
- Mâm cúng tất niên: Mâm cúng tất niên cần được chuẩn bị đầy đủ, chu đáo, thể hiện tấm lòng thành kính của gia chủ. Mâm cúng tất niên thường có các món ăn truyền thống như xôi gấc, cỗ mặn, mâm ngũ quả,…
- Trang phục khi cúng tất niên: Gia chủ nên mặc trang phục lịch sự, trang nhã khi cúng tất niên.
- Cách cúng tất niên: Gia chủ cần thực hiện các nghi thức cúng tất niên một cách thành tâm, kính cẩn.
Lời khấn cúng tất niên
Trước khi tiến hành lễ cúng tất niên, gia chủ cần đọc lời khấn để tỏ lòng thành kính với trời đất, tổ tiên, thần linh. Dưới đây là một mẫu lời khấn cúng tất niên:
“Nam mô a di đà phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư tiên, chư thánh.
Con lạy quan thần linh, thổ công thổ địa, các vị thần cai quản nơi này.
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp, năm …, con và gia đình thành tâm sắm lễ, dâng lên trước án, kính cẩn tâu rằng:
Con và gia đình chúng con đã cùng nhau làm ăn, sinh sống trong năm qua được bình an, may mắn. Con xin được thành tâm cảm tạ trời đất, tổ tiên, thần linh đã phù hộ cho gia đình chúng con.
Nhân dịp năm mới, con xin kính chúc trời đất, tổ tiên, thần linh luôn phù hộ cho gia đình chúng con được bình an, hạnh phúc, làm ăn phát đạt.
Con xin cúi đầu kính lạy!”
Kết luận
Lễ cúng tất niên là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Đây là dịp để gia đình sum họp, đoàn viên, thể hiện tấm lòng biết ơn trời đất, tổ tiên, thần linh. Việc lựa chọn cúng tất niên trong nhà hay ngoài sân là tùy thuộc vào điều kiện và phong tục của từng gia đình. Tuy nhiên, dù cúng trong nhà hay ngoài sân, gia chủ cũng cần thành tâm, kính cẩn để thể hiện tấm lòng thành kính của mình.