Vận động là phương thức tồn tại của vật chất vì:
- Vật chất chỉ có thể tồn tại bằng cách vận động. Nếu không có vận động thì vật chất sẽ không thể biểu hiện và bộc lộ bản chất của mình. Ví dụ, nếu một vật thể không vận động thì chúng ta sẽ không thể biết được vật thể đó có khối lượng, hình dạng, trạng thái,… như thế nào.
- Vận động là thuộc tính cố hữu của vật chất. Vận động không phải là một thuộc tính phụ thuộc của vật chất, mà là một thuộc tính có sẵn, tồn tại bên trong bản thân vật chất. Ví dụ, ngay cả khi một vật thể đang đứng yên thì nó vẫn đang vận động ở cấp độ phân tử.
- Vận động là phổ biến trong thế giới vật chất. Không có một sự vật, hiện tượng nào trong thế giới vật chất là không vận động. Ví dụ, các hành tinh trong hệ mặt trời đang vận động, các phân tử trong cơ thể chúng ta đang vận động, các ý nghĩ trong tâm trí chúng ta đang vận động,…
Cụ thể, vận động được hiểu là sự thay đổi nói chung, không chỉ là sự thay đổi vị trí trong không gian (hình thức vận động thấp, giản đơn của vật chất). Vận động có thể biểu hiện ở nhiều hình thức khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, từ cơ học đến hóa học, từ sinh học đến xã hội.
Vận động có vai trò quan trọng trong sự phát triển của thế giới vật chất. Vận động là nguồn gốc của sự thay đổi, phát triển của vật chất. Thông qua vận động, vật chất mới tạo ra những cái mới, loại bỏ cái cũ, phát triển lên một trình độ cao hơn.
Vì vậy, vận động là một phạm trù cơ bản của triết học, phản ánh phương thức tồn tại của vật chất.