Chủ nghĩa duy vật biện chứng quan niệm như thế nào về sự thống nhất của thế giới?
Chủ nghĩa duy vật biện chứng quan niệm thế giới là một thể thống nhất, trong đó các sự vật, hiện tượng đều có mối quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau. Sự thống nhất của thế giới được thể hiện ở những khía cạnh sau:
- Thống nhất về bản chất: Bản chất của thế giới là vật chất. Vật chất là nguồn gốc, là cơ sở của tất cả mọi sự vật, hiện tượng trong thế giới. Vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người.
- Thống nhất về nguồn gốc: Tất cả mọi sự vật, hiện tượng trong thế giới đều có nguồn gốc từ vật chất. Vật chất là nguồn gốc của sự sống, của ý thức, của xã hội loài người.
- Thống nhất về mối quan hệ: Các sự vật, hiện tượng trong thế giới đều có mối quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau. Mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng có thể là mối quan hệ nhân quả, mối quan hệ tác động qua lại, mối quan hệ thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập,…
- Thống nhất trong sự phát triển: Thế giới luôn vận động, phát triển không ngừng. Sự phát triển của thế giới là sự thống nhất giữa những cái cũ và cái mới, giữa sự kế thừa và sự thay thế, giữa sự liên tục và sự đứt đoạn.
Sự thống nhất của thế giới là một nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa duy vật biện chứng. Nguyên lý này có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp chúng ta nhận thức đúng đắn về thế giới khách quan, từ đó có cách ứng xử phù hợp trong cuộc sống.
Một số biểu hiện cụ thể của sự thống nhất của thế giới trong tự nhiên như sau:
- Sự thống nhất giữa các yếu tố của vật chất: Các nguyên tử, phân tử là những yếu tố cấu tạo nên vật chất. Các nguyên tử, phân tử có mối quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau, tạo nên những dạng vật chất khác nhau.
- Sự thống nhất giữa các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên: Các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên đều có mối quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau. Ví dụ, sự phát triển của cây cối phụ thuộc vào ánh sáng, nước, đất,… Sự phát triển của động vật phụ thuộc vào thức ăn, môi trường sống,…
- Sự thống nhất trong sự phát triển của tự nhiên: Tự nhiên luôn vận động, phát triển không ngừng. Sự phát triển của tự nhiên là sự thống nhất giữa những cái cũ và cái mới, giữa sự kế thừa và sự thay thế, giữa sự liên tục và sự đứt đoạn. Ví dụ, các loài sinh vật trên Trái đất luôn biến đổi, phát triển theo thời gian.
Một số biểu hiện cụ thể của sự thống nhất của thế giới trong xã hội như sau:
- Sự thống nhất giữa các giai cấp, tầng lớp trong xã hội: Các giai cấp, tầng lớp trong xã hội đều có mối quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau. Ví dụ, giai cấp công nhân và giai cấp nông dân có mối quan hệ liên minh chiến đấu, cùng nhau đấu tranh chống lại giai cấp tư sản.
- Sự thống nhất giữa các quốc gia, dân tộc trên thế giới: Các quốc gia, dân tộc trên thế giới đều có mối quan hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau. Ví dụ, các quốc gia, dân tộc trên thế giới đều cùng chung sống trong một thế giới, cùng chịu ảnh hưởng của các quy luật tự nhiên và xã hội.
- Sự thống nhất trong sự phát triển của xã hội: Xã hội luôn vận động, phát triển không ngừng. Sự phát triển của xã hội là sự thống nhất giữa những cái cũ và cái mới, giữa sự kế thừa và sự thay thế, giữa sự liên tục và sự đứt đoạn. Ví dụ, xã hội loài người đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển từ thấp đến cao.
Sự thống nhất của thế giới là một nguyên lý quan trọng của chủ nghĩa duy vật biện chứng. Nguyên lý này có ý nghĩa to lớn trong việc giúp chúng ta nhận thức đúng đắn về thế giới khách quan, từ đó có cách ứng xử phù hợp trong cuộc sống.