Cách đặt mâm cúng tất niên cuối năm, Lễ vật và bài văn khấn
Tết Nguyên Đán là một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong văn hóa Việt Nam. Đây là thời điểm mọi người trong gia đình sum họp, đoàn viên sau một năm dài xa cách. Cúng tất niên là một nghi thức truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết, nhằm tạ ơn trời đất, tổ tiên và các vị thần linh đã phù hộ cho gia đình trong suốt một năm qua.
Mâm cúng tất niên thường được chuẩn bị tươm tất với đầy đủ các món ăn truyền thống, mang ý nghĩa tốt lành. Việc bày trí mâm cúng cũng cần được chú trọng, thể hiện lòng thành kính của gia chủ.
Dưới đây là hướng dẫn cách đặt mâm cúng tất niên cuối năm chi tiết, đầy đủ nhất.
Mâm ngũ quả: Đây là một trong những lễ vật quan trọng nhất trên mâm cúng tất niên. Ngũ quả tượng trưng cho ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Gia chủ nên chọn những loại quả tươi ngon, có màu sắc tươi tắn, mang ý nghĩa tốt lành. Một số loại quả thường được dùng để bày mâm ngũ quả gồm: bưởi, dưa hấu, hồng, quýt, táo, thanh long, dừa, sung, chuối,…
Mâm cơm: Mâm cơm cúng tất niên thường gồm các món ăn truyền thống như: gà luộc, giò chả, thịt luộc, canh măng, cá kho, món xào, món canh, món xôi,… Ngoài ra, gia chủ cũng có thể thêm một số món ăn đặc sản của địa phương.
Mâm lễ mặn: Mâm lễ mặn gồm có các món ăn như: thịt heo luộc, thịt bò luộc, giò lụa, giò xào, chả giò,… Ngoài ra, gia chủ cũng có thể thêm một số món ăn chay như: giò chay, chả chay,…
Mâm lễ ngọt: Mâm lễ ngọt thường gồm có các món ăn như: bánh chưng, bánh tét, chè, hoa quả,…
Mâm bánh kẹo: Mâm bánh kẹo thường gồm có các loại bánh kẹo truyền thống như: bánh chưng, bánh tét, chè, kẹo,…
Hương, hoa, đèn, nến: Hương, hoa, đèn, nến là những lễ vật không thể thiếu trên bàn thờ. Hương thể hiện lòng thành kính của gia chủ, hoa thể hiện sự tươi thắm, đèn, nến giúp cho bàn thờ thêm sáng sủa.
Mâm cúng tất niên thường được bày biện trên bàn thờ gia tiên. Gia chủ nên lau dọn bàn thờ sạch sẽ, trang hoàng thêm bằng hoa tươi, đèn, nến.
Các lễ vật trên mâm cúng nên được bày biện gọn gàng, ngay ngắn, thể hiện sự thành kính của gia chủ. Thông thường, mâm ngũ quả được bày ở chính giữa bàn thờ, mâm cơm được bày ở phía bên trái, mâm lễ mặn và mâm lễ ngọt được bày ở hai bên.
Về cách bày trí mâm ngũ quả, gia chủ nên lưu ý một số điều sau:
Ngũ quả nên được bày biện cân đối, hài hòa.
Nên chọn những loại quả tươi ngon, có màu sắc tươi tắn, mang ý nghĩa tốt lành.
Nên bày ngũ quả theo hình tháp hoặc hình tròn.
Bài văn khấn cúng tất niên cuối năm
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Con lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, Thổ địa tôn thần.
Con lạy ngài tiền chủ, tiền hậu, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại và các vị hương linh đang cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần, chúng con là: (Tên chủ nhà) cùng toàn thể gia đình, chúng con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:
Năm cũ đã hết, năm mới lại sang. Đó là thời điểm để chúng con cùng nhau sum họp, đoàn viên, tạm biệt năm cũ, đón chào năm mới.
Năm cũ đã qua, chúng con đã được quý Thần linh, Tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, công việc làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn.
Trước khi đón chào năm mới, chúng con thành tâm kính mời quý Thần linh, Tổ tiên cùng các vị hương linh về chứng giám, phù hộ cho gia đình chúng con được an khang, thịnh vượng, có một năm mới an lành, may mắn, vạn sự như ý.
Chúng con xin kính chúc quý Thần linh, Tổ tiên cùng các vị hương linh luôn mạnh khỏe, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính mong được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Lưu ý:
Gia chủ nên đọc bài khấn cúng tất niên một cách thành tâm, rõ ràng.
Sau khi đọc bài khấn, gia chủ nên cắm hương và chờ cho hương cháy hết.
Sau khi hương cháy hết, gia chủ nên hóa vàng mã và thụ lộc.
3. Một số lưu ý khi cúng tất niên
**Gia chủ nên chuẩn bị mâm cúng tất niên tươm tất, đầy đủ các lễ vật.
Nên lau dọn bàn thờ sạch sẽ, trang hoàng thêm bằng hoa tươi, đèn, nến.
Nên bày trí mâm cúng gọn gàng, ngay ngắn, thể hiện sự thành kính của gia chủ.
Nên đọc bài khấn cúng tất niên trước khi thắp hương.
Sau khi cúng tất niên, gia chủ nên hóa vàng mã và thụ lộc.
Cúng tất niên là một nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Việc chuẩn bị mâm cúng tươm tất, đầy đủ các lễ vật thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với trời đất, tổ tiên và các vị thần linh.
Dưới đây là một số lưu ý khi cúng tất niên mà gia chủ cần lưu ý:
Thời gian cúng tất niên: Theo phong tục truyền thống, cúng tất niên thường được thực hiện vào tối ngày 30 tháng Chạp. Đây là thời điểm cuối cùng của năm cũ, là dịp để các gia đình sum họp, đoàn viên và chuẩn bị đón chào năm mới.
Địa điểm cúng tất niên: Mâm cúng tất niên thường được bày biện trên bàn thờ gia tiên. Nếu gia đình có bàn thờ Phật, gia chủ cũng nên chuẩn bị mâm cúng Phật.
Lễ vật cúng tất niên: Lễ vật cúng tất niên thường bao gồm các lễ vật như đã nêu ở trên. Tuy nhiên, gia chủ có thể điều chỉnh các lễ vật cho phù hợp với điều kiện kinh tế và phong tục tập quán của địa phương.
Cách bày trí mâm cúng tất niên: Mâm cúng tất niên nên được bày biện gọn gàng, ngay ngắn, thể hiện sự thành kính của gia chủ. Thông thường, mâm ngũ quả được bày ở chính giữa bàn thờ, mâm cơm được bày ở phía bên trái, mâm lễ mặn và mâm lễ ngọt được bày ở hai bên.
Cách đọc bài khấn cúng tất niên: Bài khấn cúng tất niên thường được viết sẵn hoặc gia chủ có thể tự soạn. Khi đọc bài khấn, gia chủ cần đọc rõ ràng, thành kính.
Hóa vàng mã sau khi cúng tất niên: Sau khi cúng tất niên, gia chủ nên hóa vàng mã để tiễn đưa tổ tiên và các vị thần linh về trời.
Cúng tất niên là một nghi thức quan trọng trong văn hóa của người Việt. Việc chuẩn bị mâm cúng tươm tất, đầy đủ các lễ vật và thực hiện đúng các nghi thức cúng sẽ giúp gia chủ thể hiện lòng thành kính đối với trời đất, tổ tiên và các vị thần linh, cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc.
Ngoài ra, gia chủ cũng có thể chuẩn bị thêm một số lễ vật khác như:
Gạo, muối: Gạo và muối tượng trưng cho sự no đủ, sung túc.
Trà, rượu, nước: Trà, rượu, nước tượng trưng cho sự thanh tao, cao quý.
Giấy cúng: Giấy cúng được dùng để cầu siêu cho những người đã khuất.
Bánh kẹo: Bánh kẹo được dùng để mời khách đến dự cúng tất niên.
Tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và phong tục tập quán của mỗi địa phương mà gia chủ có thể lựa chọn các lễ vật phù hợp.
