Theo socrates, để đạt đến chân lí thì mục đích của phương pháp mỉa mai là gì?
Theo Socrates, phương pháp mỉa mai (eirôneia) là một công cụ để đạt đến chân lý. Mục đích của phương pháp này là khiến người đối thoại nhận ra sự thiếu hiểu biết của bản thân, từ đó họ sẽ bắt đầu suy nghĩ một cách nghiêm túc hơn về vấn đề đang được bàn luận.
Cụ thể, phương pháp mỉa mai được thực hiện theo các bước sau:
- Socrates giả vờ rằng mình không biết gì về vấn đề đang được bàn luận. Điều này có thể khiến người đối thoại ngạc nhiên và tự tin hơn trong việc trình bày quan điểm của mình.
- Socrates đặt ra những câu hỏi chất vấn quan điểm của người đối thoại. Những câu hỏi này thường được thiết kế để làm rõ các giả định và tiền đề của quan điểm đó.
- Socrates chỉ ra những mâu thuẫn hoặc thiếu sót trong quan điểm của người đối thoại. Điều này khiến người đối thoại phải suy nghĩ lại về quan điểm của mình.
Thông qua quá trình này, người đối thoại sẽ dần nhận ra sự thiếu hiểu biết của bản thân. Từ đó, họ sẽ bắt đầu suy nghĩ một cách nghiêm túc hơn về vấn đề, và có thể tìm ra được chân lý.
Socrates tin rằng con người sinh ra vốn đã có sẵn tri thức, nhưng tri thức đó bị che khuất bởi những định kiến và niềm tin sai lầm. Phương pháp mỉa mai là một cách để giúp con người loại bỏ những thứ che khuất tri thức đó, và tìm lại được bản chất của chân lý.
Dưới đây là một số ví dụ về cách Socrates sử dụng phương pháp mỉa mai để đạt đến chân lý:
- Trong cuộc đối thoại “Euthyphro”, Socrates hỏi Euthyphro, một chuyên gia về tôn giáo, về định nghĩa của sự thánh thiện. Socrates giả vờ rằng mình không biết gì về vấn đề này, và đặt ra những câu hỏi chất vấn quan điểm của Euthyphro. Cuối cùng, Euthyphro không thể đưa ra một định nghĩa thỏa đáng về sự thánh thiện.
- Trong cuộc đối thoại “Meno”, Socrates hỏi Meno, một chàng trai trẻ, về định nghĩa của sự thiện. Socrates sử dụng phương pháp mỉa mai để khiến Meno nhận ra rằng mình không thể đưa ra một định nghĩa thỏa đáng về sự thiện nếu anh ta không có một số hiểu biết về nó. Cuối cùng, Socrates và Meno cùng nhau tìm ra một định nghĩa về sự thiện.
Phương pháp mỉa mai của Socrates đã có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của triết học phương Tây. Phương pháp này được sử dụng bởi nhiều triết gia sau Socrates, và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.