Tác giả: Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888), sinh tại làng Tân Thới, huyện Bình Dương, tỉnh Gia Định (nay là thành phố Hồ Chí Minh).
Tác phẩm: Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyễn Đình Chiểu, được viết theo thể thơ lục bát, gồm 2082 câu.
II. Tóm tắt
Chàng Lục Vân Tiên là một người tài giỏi, đức độ. Trên đường đi thi, chàng gặp gỡ Kiều Nguyệt Nga, một cô gái xinh đẹp, nết na đang bị bọn cướp Phong Lai bắt nạt. Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh tan bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga thoát khỏi hiểm nguy. Hai người gặp gỡ, yêu nhau nhưng vì hoàn cảnh gia đình mà họ phải chia xa. Sau đó, Kiều Nguyệt Nga bị cha ép gả cho Mã Giám Sinh, một kẻ xấu xa. Lục Vân Tiên đã tìm gặp Kiều Nguyệt Nga, giúp nàng thoát khỏi tay Mã Giám Sinh và cùng nàng đi tìm cha. Trên đường đi, họ gặp được Kim Trọng, người yêu của Kiều Nguyệt Nga. Cả ba cùng kết nghĩa anh em, cùng nhau vượt qua những khó khăn, gian khổ. Cuối cùng, họ đều được đoàn tụ với gia đình và sống hạnh phúc.
Đề cao đạo lí nhân nghĩa, lên án những thế lực xấu xa, bảo vệ lẽ phải.
Khẳng định vẻ đẹp của con người chân chính.
Giá trị nghệ thuật:
Thể thơ lục bát được sử dụng nhuần nhuyễn, uyển chuyển.
Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, giàu chất trữ tình.
Các yếu tố nghệ thuật như: nhân vật, tình huống, chi tiết,… được xây dựng sinh động, hấp dẫn.
IV. Phân tích
1. Đoạn trích
Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga được trích từ chương 1, 2 của tác phẩm. Đoạn trích kể về cuộc gặp gỡ và hành động cứu Kiều Nguyệt Nga của Lục Vân Tiên.
2. Nhân vật
Lục Vân Tiên:
Là một người tài giỏi, đức độ.
Có tấm lòng nhân hậu, sẵn sàng giúp đỡ người gặp nạn.
Kiều Nguyệt Nga:
Là một cô gái xinh đẹp, nết na, có tâm hồn cao đẹp.
Bọn cướp Phong Lai:
Là những kẻ xấu xa, chuyên đi cướp bóc, hãm hại người khác.
3. Tình huống
Tình huống truyện được mở ra bằng cuộc gặp gỡ giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga. Khi đó, Kiều Nguyệt Nga đang bị bọn cướp Phong Lai bắt nạt. Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh tan bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga thoát khỏi hiểm nguy.
4. Hành động cứu Kiều Nguyệt Nga của Lục Vân Tiên
Lục Vân Tiên đã dũng cảm xông vào đánh tan bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga thoát khỏi hiểm nguy. Hành động của Lục Vân Tiên thể hiện tấm lòng nhân hậu, sẵn sàng giúp đỡ người gặp nạn của chàng.
Đoạn trích thể hiện quan niệm của tác giả về đạo lí nhân nghĩa. Theo Nguyễn Đình Chiểu, đạo lí nhân nghĩa là lòng thương người, sẵn sàng giúp đỡ người gặp nạn. Đoạn trích cũng thể hiện niềm tin của tác giả vào vẻ đẹp của con người chân chính.
6. Nghệ thuật
Thể thơ lục bát: Đây là thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam, được sử dụng nhuần nhuyễn, uyển chuyển trong đoạn trích.
Các yếu tố nghệ thuật: Nhân vật, tình huống, chi tiết,… được xây dựng sinh động, hấp dẫn.
Kết luận
Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là một đoạn trích tiêu biểu của tác phẩm Lục Vân Tiên. Đoạn trích đã thể hiện thành công quan niệm về đạo lí nhân nghĩa của tác giả Nguyễn Đình Chiểu.
