Tết Nguyên Đán là một trong những ngày lễ lớn nhất trong năm của người Việt Nam. Trong dịp này, các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng tất niên để tiễn đưa năm cũ, đón chào năm mới. Mâm cúng tất niên không chỉ thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với ông bà tổ tiên, mà còn là dịp để gia đình sum họp, đoàn viên.
Nội Dung Chính
Thời gian cúng tất niên
Lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều hoặc tối ngày 30 Tết. Tuy nhiên, cũng có một số gia đình cúng sớm hơn vào ngày 29 Tết, tùy thuộc vào phong tục tập quán của từng vùng miền.
Mâm cúng tất niên đơn giản cần những gì
Mâm cúng tất niên thường có hai phần chính, đó là mâm ngũ quả và mâm cúng mặn hoặc chay.
Mâm ngũ quả cúng tất niên
Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong mâm cúng tất niên. Mâm ngũ quả thường có năm loại trái cây khác nhau, mỗi loại đều mang một ý nghĩa riêng.
- Cầu vồng: Cầu mong sự may mắn, bình an cho gia đình trong năm mới.
- Trái cây màu vàng: Cầu mong sự phú quý, thịnh vượng.
- Trái cây màu đỏ: Cầu mong sự may mắn, hạnh phúc.
- Trái cây màu xanh: Cầu mong sự an lành, bình yên.
- Trái cây màu trắng: Cầu mong sự thanh khiết, tinh túy.
Mâm cúng tất niên mặn
Mâm cúng mặn thường có các món ăn truyền thống của Việt Nam, như:
- Bánh chưng/bánh tét: Bánh chưng/bánh tét tượng trưng cho sự đoàn viên, sum vầy của gia đình.
- Xôi: Xôi tượng trưng cho sự no đủ, sung túc.
- Gà luộc: Gà luộc tượng trưng cho sự mạnh mẽ, quyền uy.
- Thịt lợn quay: Thịt lợn quay tượng trưng cho sự sung túc, giàu có.
- Canh măng: Canh măng tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc.
- Nem rán: Nem rán tượng trưng cho sự may mắn, thuận lợi.
- Chả giò: Chả giò tượng trưng cho sự may mắn, an lành.
- Hoa quả: Hoa quả tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu có.
- Rượu, trà, nước: Rượu, trà, nước là những thứ không thể thiếu trong mâm cúng.
Mâm cúng tất niên chay
Mâm cúng chay cũng có các món ăn truyền thống của Việt Nam, như:
- Bánh chưng chay: Bánh chưng chay tượng trưng cho sự đoàn viên, sum vầy của gia đình.
- Xôi chay: Xôi chay tượng trưng cho sự no đủ, sung túc.
- Thịt gà chay: Thịt gà chay tượng trưng cho sự mạnh mẽ, quyền uy.
- Thịt lợn chay quay: Thịt lợn chay quay tượng trưng cho sự sung túc, giàu có.
- Canh măng chay: Canh măng chay tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc.
- Nem chay: Nem chay tượng trưng cho sự may mắn, thuận lợi.
- Chả giò chay: Chả giò chay tượng trưng cho sự may mắn, an lành.
- Hoa quả: Hoa quả tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu có.
- Rượu, trà, nước: Rượu, trà, nước là những thứ không thể thiếu trong mâm cúng.
Cách bày mâm cúng tất niên
Mâm cúng tất niên thường được bày biện trên bàn thờ gia tiên. Tùy theo từng gia đình mà cách bày biện mâm cúng có thể khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, các món ăn trong mâm cúng mặn và chay đều được bày biện một cách trang trọng, đẹp mắt.
Bài văn khấn cúng tất niên đơn giản
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
Con lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ địa Long mạch Tôn thần, ngài Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính thần, ngài Tiền hậu Địa chủ Tài thần, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn Thần, các ngài Thần linh cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy các cụ tổ tiên nội ngoại của gia đình chúng con.
Hôm nay là ngày 30 tháng chạp năm Nhâm Dần, chúng con cùng toàn thể gia quyến thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kim ngân trà quả, đốt nén hương thơm dâng lên trước án, kính cẩn tâu trình:
Năm cũ đã hết, năm mới sắp sang.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến thành tâm sắm sửa lễ vật, kính cẩn dâng lên trước án, thành tâm kính mời:
Các cụ tổ tiên nội ngoại của gia đình chúng con, các vị Thần linh cai quản trong khu vực này, giáng lâm trước án hưởng thụ lễ vật, phù hộ cho toàn gia chúng con một năm mới an khang thịnh vượng, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước xin kính lễ tạ ơn, sau cúi xin các vị Chư Thần, Chư Phật chứng giám, gia hộ cho chúng con.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Lưu ý khi đọc văn khấn cúng tất niên:
- Khi đọc văn khấn, gia chủ cần đọc rõ ràng, rành mạch, thành tâm.
- Nên đọc văn khấn với giọng điệu trang nghiêm, kính cẩn.
- Sau khi đọc văn khấn, gia chủ nên thắp hương, khấn vái mong các vị thần linh phù hộ cho gia đình một năm mới an lành, hạnh phúc.
Chúc các bạn có một năm mới an khang thịnh vượng!
Lưu ý khi cúng tất niên cuối năm
- Trước khi cúng, gia chủ cần dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, trang nghiêm.
- Nên chọn ngày giờ tốt để cúng tất niên.
- Chuẩn bị mâm cúng đầy đủ, tươm tất.
- Thắp hương, đọc văn khấn cúng tất.