Tại sao vấn đề cơ bản của triết học là vấn đề mối quan hệ giữa vật chất và ý thức?

Vấn đề cơ bản của triết học là vấn đề mối quan hệ giữa vật chất và ý thức vì đây là vấn đề căn bản nhất, quyết định mọi vấn đề khác trong triết học. Vật chất và ý thức là hai phạm trù đối lập, nhưng lại thống nhất với nhau trong một chỉnh thể biện chứng.

Vật chất là cái tồn tại khách quan, độc lập với ý thức và không phụ thuộc vào ý thức. Vật chất là nguồn gốc, cơ sở của ý thức. Ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất vào trong bộ óc con người dưới hình thức những ý niệm, tư tưởng, tình cảm.
Ý thức là sản phẩm của vật chất, nhưng ý thức có vai trò tích cực đối với sự phát triển của vật chất. Ý thức có khả năng nhận thức, cải tạo thế giới vật chất.

Vấn đề mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là vấn đề cơ bản của triết học vì nó quyết định:

Quan điểm thế giới của con người. Nếu coi vật chất là cái duy nhất tồn tại, thì đó là quan điểm duy vật. Nếu coi ý thức là cái duy nhất tồn tại, thì đó là quan điểm duy tâm.
Cách thức nhận thức thế giới của con người. Nếu coi vật chất là cái có trước, ý thức là cái có sau, thì đó là quan điểm duy vật biện chứng. Nếu coi ý thức là cái có trước, vật chất là cái có sau, thì đó là quan điểm duy tâm khách quan.
Mục đích, động lực của hoạt động thực tiễn của con người. Nếu coi vật chất là cái quyết định ý thức, thì đó là quan điểm duy vật lịch sử. Nếu coi ý thức là cái quyết định vật chất, thì đó là quan điểm duy tâm lịch sử.

Xem thêm: [Giải đáp] Năm mất của Ph.ăngghen?

Do đó, việc giải quyết đúng đắn vấn đề mối quan hệ giữa vật chất và ý thức có ý nghĩa quan trọng đối với việc xây dựng thế giới quan khoa học và hành động thực tiễn đúng đắn của con người.

Dưới đây là một số ý nghĩa cụ thể của vấn đề mối quan hệ giữa vật chất và ý thức:

Về mặt nhận thức: Làm cho con người hiểu được bản chất của thế giới, mối quan hệ giữa con người với thế giới và vai trò của con người trong thế giới.
Về mặt thực tiễn: Giúp con người xác định được mục đích, động lực, phương pháp và cách thức hoạt động thực tiễn một cách đúng đắn.
Về mặt đạo đức: Giúp con người sống có ý thức, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và đất nước.

Như vậy, vấn đề mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là vấn đề cơ bản của triết học vì nó có ý nghĩa quan trọng đối với việc xây dựng thế giới quan khoa học và hành động thực tiễn đúng đắn của con người.