Theo các tài liệu lịch sử, người hạ chiếu Cần Vương là vua Hàm Nghi, lấy danh nghĩa vua. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng thực chất người viết chiếu Cần Vương là Tôn Thất Thuyết, một đại thần chủ chiến của triều đình Huế.
Ai là người hạ chiếu Cần Vương
Ngày 23 tháng 5 năm Ất Dậu (5 tháng 7 năm 1885), Tôn Thất Thuyết đã khởi xướng cuộc tấn công quân Pháp tại kinh thành Huế. Cuộc tấn công thất bại, vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết phải chạy ra Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây, ngày 13 tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết đã lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi hạ chiếu Cần Vương.
Chiếu Cần Vương kêu gọi sĩ phu, nhân dân cả nước đứng lên chống Pháp, khôi phục nền độc lập của Tổ quốc. Chiếu Cần Vương đã thổi bùng lên phong trào Cần Vương, một phong trào yêu nước lớn nhất trong lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ 19.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng thực chất người viết chiếu Cần Vương là Tôn Thất Thuyết. Tôn Thất Thuyết là một người có học thức uyên bác, từng làm quan trong triều đình, am hiểu về lịch sử và văn học. Chiếu Cần Vương được viết bằng chữ Hán, có văn phong sắc bén, mang đậm tinh thần yêu nước và căm thù giặc. Do đó, có thể cho rằng Tôn Thất Thuyết đã viết chiếu Cần Vương để kêu gọi nhân dân cả nước đứng lên chống Pháp, cứu nước.
Dù người viết chiếu Cần Vương là ai thì đây vẫn là một văn kiện lịch sử quan trọng, thể hiện tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta.
